(Directly translated from the original texts)
DAW IV
Mogaung Hka Mazup.
Jan shang wa mahka Mali hka a sinna kran Mogaung hka mazup de du wa saga ai. Hka mazup mayan nga hkwi tap (Kinji sum) ni hpe mu lu nga ai. Grai pyaw ai hka mazup hkin gau zaibru dan pa kaw masha (50) daram nga hkwi nna wan hte wawn jahkraw ai ni jahkraw, jan lam ai ni lam rai but de jawng nga ma ai. Mali hka a sinpraw maga gaw Pen-hai ngu ai mare kasha mi nga nga ai. Mali hka mung ndai mayan gaw Mandalay-Inwa kaw na zawn rai nna loi dam ai. Raitim, sung de gaw lawu ga na daram nre. Hka hkin gau mayan ngai mu kau da ai mare shagu gaw htinggaw (20) grup yin re ai law nna, ndai Pen-hai mung mare kaji sha rai nga ai.
Mogaung hka mazup na nga hkwi dabang hta, anhte hkring yup ga ai. Shana hkying (10) ram du hkra nga hkwi ai ni hte wan mang grup dung nna jahta saga ai. Ndai hka mazup kawn, hka hku hka nam, sinpraw, sinna maga na lam ni hpe san yu nngai. Lahta daw de nga ai mare ni nau nlaw ai. Mare shagu hpe mying hte hpawn shanhte tsun dan lu ma ai. Nga hkwi ai ni tsun dan ai daram dingdung maga de Tibet du hkra na mare ni hpe mung tsun dan ma ai. Sinna maga Asam mung du hkra mare (21) nga ai. Sinpraw maga mare (16) nga nna mare kaba (4) nga ai. Hkahku maga Wingmau (Waimaw) gaw deng (60) ram naw tsan ai. Wingmau kawn, Miwa mung Yunnan de hkrang ai hpaga lam mung nga ai. Dai hpaga lam gaw Mogaung de du hkrang matut nga ai lam chye la lu nngai.
Mali hka hku de lung wa magang, Kakhyens ni hpan amyu law law garan nna nga jawng nga ai hpe grau mu magang rai nga ai. Kakhyens ni hpan langai sha nrai ma ai. Mungdan a dingdung daw gaw nbung ai Kakhyens ni hkrai hpring rai nga ma ai. Dai majaw, Kakhyens mung rai nga ai. Kakhyens ni gaw layang ga Sam ni nga ai mare ni de, Ja hte shanhpyi, pat, hte shan rung ni hpe sa dut nna, bai wa ai shaloi layang ga na jum, nhtu dingwa (ningwa) nga jahkraw ni bai mari la rai kun rai galai sha ai daram sha layang ga na masha ni hte kanawn ma ai.
Ngai san mayu ai lam ni san la ngut ai hpang, yup tung lai hkra ngai gun sa ai Chyum laika hpe hti shaleng dan nngai. Shanhte hte ga san ga htai ni galaw yu yang, ngai tsun dan ai lam ni gaw tengman lam re ai hpe hkawn lu ma ai. Ndai masha ni hta sum nung nna myit su ai nsam dan nga ai. Ngai mung nye a prat hta pyaw ai aten nhtoi langai hpe lu la ai zawn hkam sha nngai. Dai majaw, shanhte hpe Chyum laika nkau mi gam ya kau da nngai.
Jahpawt jan garai npru yang, li ntsa du saga ai. Mali hka hpe shingdu tawn, Mugaung mare de man shayawn nna manap shat mung li ntsa sha nna shani ting rai yang kalang sha hkring ga ai. Mugaung hka masawn shingwang mung ram ram dam nga ai. Raitim, ginhtawng ta re majaw hka tang ai shara law nga ai. Dai majaw, shara nkau hkan gaw anhte jawn ai li hpe dun, kanawng rai shalai la ai ten mung law nga ai. Hka a pai, hkra nam maling ni kade e mung nhkra yu ai majing malang rai nga ai. Raitim, tu nga ai hpun ni gaw America na zawn tsaw nna kaba ai lam nnga ai.
Shana de du wa yang, hka kau na tsawm la ai zai bru kawng langai kaw tap (ginsum) gap nna hkring saga ai. Nsin garai nsin yang, nkau mi tap galup na jamji (kinji) lap dan, nkau mi hpun jahkraw hkan tam nna shat shadu rai ga ai. Hka sahpaw (zahpaw) jahkraw hpun jum ni grai sawng ai majaw katsi la ai shana hpe lum dik ai wan mang hte yup hkring sa lu ga ai.
Jahpawt jau jau nam mali de na Woi la gang, U gan hte U tawng, U amyu myu goi garu ai nsen maling ting gashaw (kashau) nga ai majaw jahpawt jau kaw na ngai nmai yup sai. Maling ting dusat amyu hkum hkra ngoi garu ai majaw, maling hpe asak hkrung taw nga ma ai. Mogaung hka hpung gaw shagu hta du sat ni hpe mu lu ga ai. Sharaw, jahkyi (chyahkyi), shan nga, U tawng hte U gan, woi ni hpe jahkring hkring mu ga ai. Sharaw hte chyahkyi hpe grau mu loi nga ai.
Pyaw la ai zai bru jang ntsa na tap ginsum kaw na rawt ai kade nna yang, mare kasha langai de du ga ai. Nta htinggaw (10-12) daram sha nga ma ai. Dai hpang mare kaji lahkawng hpe mung lai kau da ga ai. Dai mare ni hta na mare langai gaw, Pe 10 daram tsaw hkra nhpan kum da nga ma ai. Nta grup yin mung si mai nam lap ni tsawm dik hkra hkai hpajang da nga ma ai. Nta nhpan hpe yu yang, majan nhpan hpe shinggang ai masa dan dawng nga ai. Shana maga gaw, hka a pai hkra maling htat nna n gam tsaw ai shara de du wa ga ai. Hka mung gyip nna hpung la ja ai majaw ram ram tsang kau ga ai. Deng mi jan ram li ntsa dung nna shap nmai ai majaw li hpe yu dun ga ai.
Shana de Tapan ngu ai mare de du ga ai. Dai mare hta htinggaw (40) daram nga ai. Mare salang wa anhte hpe shaga nna kalang ta shi a nta de du shang ga ai. Shi a madu jan hte kasha ni gaw pasi hte ri ri nga ma ai. Mare salang wa hte ahkyak ai ga ni tsun shaga da nna hka li de nhtang wa nhtawm shana shat sha saga ai. Jahkring rai yang, salang langai mi sa nna anhte hpe sa jahkrum ai. Chyum laika shaw nhtawm shi hpe hti shaleng dan nga yang, kaga ni mung hkan du wa ma ai. Dai shana mare salang wa a pendin wan hte lu jahta ga timung, kashung katsi ai majaw aten na na nlu dung jahta ga ai. Masha nkau mi grai myit lawm nna madat mara ai sat lawat rawng ma ai. Ndai mare na ni gaw lawu ga na Myen masha ni hte mung shai la ma ai. Shanhte hpa baw amyu re ai hpe hkrak nchye lu tim, Kakhyens ni hte ram ram bung ai ngu ngai mu ai. Shanhte gaw, shinggyim prat hpe grai wa myit mada ai lam nnga ma ai. Lu ai sha nna galaw lu galaw sha na sha myit ai lam mung tsun ma ai.
Jahpawt maw hkup san wa ai ten hta, dingdung maga Kakhyens ni nga ai bum ni hpe mu mada lu nngai. Sam hte Myen ni tsun dan ai hku nga yang, ndai dingdung maga gara kaw du hkra ndai bum masha ni nga ai lam hkrak nchye lu ai. Bum shagu ngu na hta Kakhyens ni a yin wa hpe tsan tsan kaw na mu lu nga ai. Sam mare ni gaw hka hkin gau mayan ni hta tut e amu nga tim, Kakhyens ni nga ai yi, yinwa shara hpe ngai garai ndu kabye yu lu nga nngai.
Ref: The Baptist Missionary Magazine, Jornal of Mr. Kincaid, (Vol. XVIII. November, 1838. No.11), p. 34, 266-271.
Ga shaleng:
Jarit shingkrawn: Madin tawn ai shara, ga jarit masat.
Dinghput htingra: Shanu nga pra ai buga dum nta.
Bum pungding: Bum a tsaw dik ai ka-ang shara, (e.g Baw pungding).
Lachyawk mi: kachyi mi, (yi lachyawk mi hkyen, mam latup mi bang).
Jan pungding nga: Shani ka-ang hkying 12:00 lai re ai ten.
Hkau mawn: hku hkau, chye chyap ai.
Mung kang: Lamu hpungtang (Univers).
Rang rip ai: Roi jahkroi dang sha ai.
Shari madun: N gun madun, jahkrit shama rai grang da kat ai.
hka tang ai: Hka nsung ai, hka nau nhtat ai.
Gam ya: Manu shabrai nla ai sha tinang a rai hpe garan jaw ai.
Hpun jum: Wan ju hpun tawng jahkraw kaba ni.
Hka hpung gaw: Hka lam magaw ai shara ni.
Yin wa: Tinang a Yi hpe nta shatai nhtawm, htinggaw law law nga ai shara.
Tsun hka da ai: Ga tsun dawng daw ai, ga hpe htum hkra ntsun ai.
Mai byit: Si nat (or) pala lama ma hkra nna nsi ai pawt ka-un hkawm ai du sat matse.
No comments:
Post a Comment