(This article translated directly from the original texts)
DAW III
Kakhyens ni a lam grau chye lu
Mogaung hka mazup de dai ni du hkra ngu hka li shap ai ni grai shakut masai. Ngai mung hka hkin gau hku hkawm dat, mare ni nga jang shang dat, hka li ntsa lung dat rai hkan nang nga nngai. Shani ka-ang hkying (11) ram hta, a kajawng sha Mali hka hku maga de na laru marang du wa ai majaw, Sam (Shyan) mare kaji langai de ganaw shang wa ni ai. Katsi la ai majaw nye a lagaw lata ni hpam mat sai. Ngai shang wa ai Sam nta masha ni wan wut shakra ma ai majaw sha, nye a hkum hpe lu shalum la nngai. Laru marang loi nem wa ai ten, mare kata de ngai gun ai jawng nbya gup nna wam yu let myit hta Mali hka gyip a lahta daw de nga ai masha ni a lam hka ja yu na ndawt bu nga nngai. Grau nna gaw, ndai bum shagu ni hta mu mada nga ai Kakhyens amyu ni grau law wa nga ai. Dai majaw, nlaw htum ndai Kakhyens ni (30-40) ram hte hkrum nan hkrum mayu mat ni ai.
Gam mi a kaja, Sam la langai woi madun nna Kakhyens ni nga ai de du ni ai. Shanhte hpe nnan hkrum yang kaya ka-myin nga ma ai hpe mu nngai. Raitim, ma ni hpe ga san ni san chyai nna jahkring rai jang shanhte hte hkau mawn wa ni ai. Shanhte a Asuya hte myit mada nga ai mungdan, makam masham (Karai) hte seng ai lam, hkungran dinghku de ai lam, si ai ni hpe lup makoi mayang ai lai ladat ni hte ndai mung kang a lam hpe gara hku chye na ai lam san sagawn yu nngai.
Ndai Kakhyens amyu nig aw, mu mada ai arai lama ma hpe nawku ai htung lai nnga ma ai. Hpung shingkang rawng ai lamu madu ga madu a lam tsun ma ai. Kalang mi laika ngu ai lu yu masai. Raitim, dai laika hpe shamat kau sai lam, hkawhkam ngu ai nlu yu ai amyu re ai lam, la ni dinghku hpe up hkang let (amyu) pra sa ladat hpe hkang zing ai hta lai gara mung maden a npu e mung nnga yu ai hpe na lu nngai. Raitim, shanhte hpe n gawn nsawn rang rip ai Sam ni, Miwa ni hte Myen ni hpe n ngwi ai lam aput angun shawk dan ma ai.
Shanhte machyi makaw byin yang gara hku tsi shamai la ai lam hpe gaw grai chye na yak nga ai. Machyi ai ngu ai gaw nat (n kaja ai minla) ni a majaw re. Raitim, dai ni hpe U, Wa sat jaw nna moi kau jang bai mai wa ai nga tsun ma ai. Shanhte a htunghkring ngu na yawng gaw, mahkawn hkawn ai hta rawng malu ai. Kaji kaba dai mahkawn ni hpe chye mahkawn ma ai. Shanhte a poi shingra ngu na shagu hta dai mahkawn hkawn ma ai. Num la dinghku de lam grai loi nga malu ai. Kahkri ngu na wa gaw kum hpa gun nna katsa ngu na ni hpe sa jaw ma ai. Kade rai ra ai ngu ai nnga ai (ticals) gumhpraw hku nga yang lap (10-30) lapran sha re. Dai kumhpa hkap la ya sai kaw nna gaw, num nnan jan hpe lu shaga mat wa sai.
Si ai ni hpe wan hte nnat ai sha ga kata de htu lup nna makoi mayang di ma ai. Hkai lu hkai sha nna kan bau ai ni rai nga ma ai. Mam, pasi, malut hte nawkyu shapre (leguminous plant) ni hpe law hkai nna kan bau ma ai. Hkai nu (Maize) ni hpe gaw hkai sha tim, ndai hpe lu la ai nau nna shi ma ai. Yi galaw ai hta lai, sun hte hkau na galaw sha ai lam garai nchye ma ai. Num sha shagu ri ri, da da chye nna shanhte bu hpun na shanhte da la ma ai. Bu hpun ai yawng gaw nsam langai (uniform) zawn rai nga malu ai. La ni gaw bu hkawng bu gawt lahput du ai hku bu nna, lawng ta hte du hkawp nkap ai lawng hkai galu hpun ai law ma ai. Kara ni hpe yung nu (6-8) ram ngam nna daw (zen) ma ai. Num ni mung La ni zawn labu hpe gawt gawt bu nna, kara gaw galu tawn tim njaw jaw ma ai. Njaw a ntsa bawbam (bunghkaw) bam da ma ai. Dai bawbam nsam gaw tsit hkyeng nsam pru nna, baw hpe gumbat shinggrup gyit da ma ai. Poi shingra nga yang, La ni yawng gaw nhpye hpye ma ai. Dai nhpye gaw hkra maga lahpa npu garep du malu ai.
Kaga amyu ni hte num jaw num ya n galaw ma ai. Sam hte Myen gaw shanhte a hpyen majing re ngu sawn da ma ai. Dai majaw, shanthe a ga malai, ga shagawp mahkawn hkawn ai hkan pyi dai lam rawng nga malu ai. Ndai Sam hte Myen ni gaw jahkring hkring Kakhyens ni hpe tara ai hku mung, n tara ai hku mung dang sha nna kalang lang sa dip up sha ai lam mung galaw ma ai majaw gasat gala mung byin ma ai. Ndai zawn Sam hte Myen ni a rang rip ai majaw, Kakhyens ni a lu lawm lam hpe hkra ya nna, Kakhyens ni mung shanhte a hkum makawp maga ai nga yang shada da shari madun nna hpyen zawn ganawn ma ai.
Ref: The Baptist Missionary Magazine, Jornal of Mr. Kincaid, (Vol. XVIII. November, 1838. No.11), p. 34, 266-271. (Translated directly from the original texts).
Ga shaleng:Jarit shingkrawn: Madin tawn ai shara, ga jarit masat.
Dinghput htingra: Shanu nga pra ai buga dum nta.
Bum pungding: Bum a tsaw dik ai ka-ang shara, (e.g Baw pungding).
Lachyawk mi: kachyi mi, (yi lachyawk mi hkyen, mam latup mi bang).
Jan pungding nga: Shani ka-ang hkying 12:00 lai re ai ten.
Hkau mawn: hku hkau, chye chyap ai.
Mung kang: Lamu hpungtang (Univers).
Rang rip ai: Roi jahkroi dang sha ai.
Shari madun: N gun madun, jahkrit shama rai grang da kat ai.
hka tang ai: Hka nsung ai, hka nau nhtat ai.
Gam ya: Manu shabrai nla ai sha tinang a rai hpe garan jaw ai.
Hpun jum: Wan ju hpun tawng jahkraw kaba ni.
Hka hpung gaw: Hka lam magaw ai shara ni.
Yin wa: Tinang a Yi hpe nta shatai nhtawm, htinggaw law law nga ai shara.
Tsun hka da ai: Ga tsun dawng daw ai, ga hpe htum hkra ntsun ai.
Mai byit: Si nat (or) pala lama ma hkra nna nsi ai pawt ka-un hkawm ai du sat matse.
No comments:
Post a Comment