Hkristmas kalang bai du wa ra ai. Yesu shangai ai ten na lam mu jut amyu myu hte bai sumru yu na ten rai ang sai. Dai majaw, Yesu kaja wa Egutu mung de du yu a ni? ngu ai hpe Yesu shangai wa ai lam hpe gawn dan da ai Mahte hte Luka Laika yan hta shamyet nna myit yu ra na ga ai. Kabu Gara Shiga Laika mali hta, Mahte hte Luka laika yan chyu sha Yesu shangai wa ai lam hpe tsun ma ai. Raitim, shan shada langai hte langai nbung ai ningmu (or) langai ngai gaw shut ai hku ka da sam sai kun, (or) lahkawng yan a ningmu gaw teng ai lam gaw rai na kun ngu na lam byin nga ai.
Mahte Laika hta, Yesu gaw Behlehem mare na dumsu wulawng hta shangai sai (Mahte 2:11), dai hpang lamu kasa e sa shana ai majaw Egutu (Egypt) de hprawng sai (Mahte 2:13-14). Hpaji rawng ai ni mung Yesu hpe sa du nawku masai. Herod gaw dai ma Yesu a asak hpe gyam wa ai majaw (Kaji 13), lamu kasa bai shaga ai ladaw du hkra Egutu e nga nna, Bethlehem de bai nhtang wa ai shaloi, Galile ginwang na Nazaret mare de hprang wa mat ai lam (Mahte 2:19-23) hpe tsun da nga ai.
Luka laika hta dai hku nrai; Yesu a kanu yan kawa gaw Nazaret mare kaw nna Bethlehem de sa du ai ten (Luka 2:4), Yesu shangai wa ai. Yesu shangai ai hpang Moshe a tara (Jawjau 2:22) hte maren hkum hkrang jasan jaseng ai lam (shangai ai hpang matsat ya) ngu na shani matu kadoi hkam na Yeruslem mare de du wa masai (Luka 2:22-38). Dai hpang, kanu yan kawa nga ai Nazaret mare de bai wa nhtawm (Luka 2:21, Jawjau 12:3-4), dai Nazaret mare kaw Yesu kaba ai ten du hkra nga nga ai (Luka 2:40). Ndai zawn shai hkat ai lam ni a majaw, Mahte laika rai rai, Luka laika rai rai langai ngai gaw shut ai hku ka da sai kun ngu na lam byin wa sai.
Mahte laika gaw Yesu shangai ai hte Herod hpe koi na Egutu de koi hprawng ai nga tsun da ninglen, Luka laika kaw gaw, shangai ai hpang matsat ya hta Yeruslem e ma jahtawng htu la ngut nna Galile ginwang na Nazaret mare de wa nga ai lam re majaw gawn yu ra wa sai.
Mahte gaw Egutu de hprawng ai lam hpe, “Ngai sha hpe Egutu mung na ngai shaga la se ai, nga nna myihtoi a n-gup hte dai Madu tsun ai ga gaw, dik wa u ga she byin wa ai” (Mahte 2:15) nga ai. Dai sha nrai, Nazaret de wa nga ai ngu ai lam mung, (kaji 22 -23) hta “Dai rai nna, Nazare wa shi hpe ngu na ma ru ai, nga nna myihtoi ni tsun ai ga gaw dik wa sai” nga ai. Dai re majaw, Mahte laika hku nna, Egutu mung de du ai lam mung, Nazaret de wa nga ai lam mung, myihtoi ni a ga hpe shadik ai (or) hkan ai hku nna Yuda masha ni hpe gawn dan nga ai hku mu shangun mi ai. Dai hku rai yang, Yesu gaw Egutu hte Nazaret de kaja wa du ai lam nnga ai ngu mung mu shangun nga ai. Shi a tara hkaw hpang ai mung Nazaret e nrai, Galile Ginwang Kapena-um mare makau hkan re ai lam (Mahte 5) hta mu lu nga ai.
Luka 2:4 hta, Yosep yan Mari gaw Nazaret mare na Bethlehem de du ai shaloi Yesu hpe shangai sai. Shangai ngut ai hpang matsat ya na ai ten Yeruslem de du nna htunghkring nga ai hte maren Simun a lata hta jahtawng htu mangala sa la ai lam hpe mu lu ai (Luka 2:15,22,25,34). Dai hpang Nazaret mare de hprang rai bai nhtang wa nhtawm dai yang e Yesu kaba ai ten du hkra nga nga ma ai (Luka 2:39). Yesu gaw Bethlehem de wa ai nga nna Nazaret de she re ai lam rawng nga ai. Nazaret mare e Yosep hte Mari galoi kaw na nga ai hpe ntsun da ai. Luka laika gaw, mabyin ni hpe shingtawt nna ka ai lam ni mung nga chye lu ai. Ga shadawn: (Luka 2:39) hta “Shan gaw dai Madu e tara hte maren, lam magup shatup da ngut jang, Galile mung na, tinang nga ai Nazaret mare de bai wa ma ai” nga ai. Ndai ga gaw kadun sha raitim, mabyin law law hpe shingtawt tsun nga ai hpe tau chye shangun nga ai. Dai majaw, hpa rai Luka gaw Nazaret (or) Galile de chyu tsun mayu ai kun? Mahte hku nna mung Yesu si ai hpang Shi a sape ni hpe Galile e shawng hkrum ai lam tsun ai (Mahte 28:26).
Ndai laika lahkawng yan hta myit yu na lam pru wa nga ai. Luka gaw Yesu a shangai sa wa ai lam hpe dumsu wulawng hte Nazaret mare (grit nem ai shara) hpe madung tawn mayu nga ai. Mahte gaw hpaji rawng ai ni hta lakap nna Davi a aru arat, lamu kasa hte matut nga ai mabyin ni law lang ai. Mahte 2:13-15 hta “Rawt u, dai ma kaji hte shi a kanu hpe woi la nna, Egutu mung de hprawng sa u: ngai nang hpe bai shaga ai ladaw du hkra, dai yang e a nga nga su; kaning rai nme law, dai ma kaji hpe sat kau na, Herod tam magang ra ai”, ngu tsun ai gaw Yosep hte Mari hpe Nazaret mare kaw nga nga yang tsun ai i? Shangai ngut ai hpang Yeruslem (or) Bethlehem kaw nga yang tsun ai i? gara kaw galoi ten daram e tsun ai hkrak ntsun da nga ai.
Bai, Hpaji rawng ai ni Herod kaw galoi du ai hpe ntsun da ai. (Kaji 16) “Hpaji rawng ai ni Herod hpe hkalem kau ma ai, shi chye nga ai shaloi, shi ja ja masin pawt bu ai hte, hpaji rawng ai ni shi hpe madun dan ai aten sawn la nna, shi shangun dat nhtawm, Betlehem hte de a ginwang hkan e rawng nga ai, ni ning (2 ning) kaw nna lawu grit re ai lasha ma kaji nlang hte hpe, sat kau mu ai.” Ndai hpe yu ai shaloi, Yesu shangai ai lam ram ram na sai hpang hpaji rawng ai ni Herod kaw du sam ai. Dai nrai yang Herod gaw Yesu shangai ai hpang ram ram na jang she rawt ga-un ai gaw mai byin na i? Asak (2) ning hpe tau lajang ai lam gaw myit yu hpa rai nga ai. Hpa majaw nga yang, Yesu shangai ai hte matsat ya rai ndu ten rai yang Bethlehem e Yesu hpe lu nawku da sai. Shing nrai yang gaw, Yesu hte shi a kanu yan kawa gaw Luka tsun ai hte maren, shangai ai hpang matu kadoi la nna Nazaret de wa nga ai lam nau wa nmai byin nga ai. Bethlehem hte de a ginwang kaw sha nga na lam hpaji rawng ai ni tsun ai hpe mu lu ai.
Bai nna, (kaji.19) hta, “Ya Herod nsa hkyet mat ai hpang, yu mu, dai madu a lamu kasa langai mi, Egutu mung hta e, yup mang hte Yosep kaw dan pru nna, Rawt u, dai ma kaji hte shi a kanu hpe woi la nna, Israela a mung de wa su; dai ma kaji a asak hpe tam ai ni si mat ma sai, nga ai.” Dai majaw, Mahte laika mung le tawt aw tsat rai ka bang nga ai hpe mu lu nga ai. Yesu hpe tam ai ni si ma ai ten gaw galoi rai na a ta?
Bai nna, (kaji.19) hta, “Ya Herod nsa hkyet mat ai hpang, yu mu, dai madu a lamu kasa langai mi, Egutu mung hta e, yup mang hte Yosep kaw dan pru nna, Rawt u, dai ma kaji hte shi a kanu hpe woi la nna, Israela a mung de wa su; dai ma kaji a asak hpe tam ai ni si mat ma sai, nga ai.” Dai majaw, Mahte laika mung le tawt aw tsat rai ka bang nga ai hpe mu lu nga ai. Yesu hpe tam ai ni si ma ai ten gaw galoi rai na a ta?
Rai sa, Herod gaw galoi si a hka? Labau hpe yu ai shaloi, Herod gaw (B.C 4) hta si ai lam hpe mu lu nga ai. Dai majaw, Yesu gaw (B.C 4) shawng e asak 2 ning grup yin rai sai majaw, Yesu gaw (B.C 7-6 or 6 a shawng) e shangai na lam ang nga ai. AD 33 hta bai sat hkrum sai majaw Yesu gaw shi si ai ten hta (asak 39-40) laman rai na ang wa sai rai nga ai. Raitim, chyum laika ni hta Yesu gaw asak (33) ten e si ai lam hpe tsun nga ma ai. Ndai mabyin ni hpe yu ai shaloi, Mahte hte Luka yan gaw mabyin ni hpe shingtawt nna myithtoi laika hte bung hkra ka tang dan ai lam hpe mu lu ai. Kaja wa byin ai mabyin hpe hkrak ka da lu ai lam nnga ai sha, byin shangun mayu ai hpe madung tawn nna ka da masai kun ngu na lam byin nga ai law......
No comments:
Post a Comment