Monday, 10 January 2011

N Galai Shai lu Yang Si (Change or Die)

Galai shai ai 'Change'ngu ai ga gaw tsun loi tim galaw yang yak la ai nga ma ai. Raitim, 'Change' ngu ai ga gaw, galu kaba sai mungdan ni hta nlang nmai re. Garai n galu kaba ai ni a matu mung ahkyak ai. Change a majaw si ai ni nga ai zawn, de a majaw galu kaba wa ai lam hpe mung nyet nlu ai. Sut masa lam mi rai rai, mung masa galaw ai mi nga nga, hpaji hpaga ga ai mi tsu tsun, galai shai lam nnga yang si ai hte bung nga ai.


Nawku hpung gaw gara hku?
Galai shai ai hpe kaning di galaw na?
Nawku hpung a hpung woi ai ningbaw ningla ni mung galai shai lam hpe myit ra nga ai. Lawu na lam masum gaw ningbaw ni hta myit nga ra ai lam nkau mi re.
1. Persuasion:  Kam sham ai hte maren magam bungli hta shang tsap lawm wa lu hkra ladat shaw woi awn ai hta, hkan nang ai ni a myit ni grin ngang ai 'sustain' myit pru wa hkra jahpaw jahprang ra ai. Maga mi hku tsun ga nga yang, tinang a machye machyang hpaji ningli hpe dut ya ai lam, garan ya ai lam hte bawt ya ai lam rai nga ai. Lam mi hku bai yu ai shaloi, tinang a masha ni a ntsa partners, mentors, role models hte hpaji jaw ya lu ai dap nu tai ya ra nga ai.
2. Stimulation: Hpang hkan masha ni hpe sharin ya ai sha nrai, shanhte hkum shanhte sharin la mayu ai myit rawng wa hkra chye da ai hpe hkrang shapraw ai lam, ra ai hpe chye galaw wa hkra myit n gun, nyan atsam hte lailen hkrang nsam kaja madun let woi awn ai lam ni ra nga ai. Dai lam gaw, coaching, guidance, encouragement, direction ni rai nna sak hkrung lam hpe galai shai shangun ai daw hpan ni rai nga ai.
3. Thinking: Woi awn ai ladat nnan ni ma hkra gaw hkam la na ni hpe myit shangun ai, sawn sumru shangun ai lam mung shabyin ra ai. Bawt jaw ai hku nrai, tinang nan sawn yu nna hkawn hkrang ai ladat hta galu kaba wa shangun ra nga ai. Relate, repeat, frame ngu ai hte new hope, new skills hte new thinking hpe shabyin nga ra ai. Ndai lam gaw, ahkyak ai hpung woi ni a mahkrun re. 
Ladat gaw byin da masa ni hta hkan nna langai hte langai loi li shai na re. Yaw shada myit mang sa wa ai lam gaw langai sha rai nga ai. Ndai prat hta, company ni gaw galoi mung ndai ladat hpe myit nga ra masai. Dai change gaw shinggyim wuhpawng hta akyu nga ra ai sha n ga, tinang hkum a matu mung ahkyak nga ai. E.g. computer galaw ai ni, Modaw galaw ai ni, lagaw leng shapraw ai ni hte jak shakap rai shachyaw ai ni yawng gaw, model galai ai, nsam galai ai hte hkrang jashai ai lam ayan myit nga ra ai. Model out mat ai arai hpe kaja tim kadai nau n mari jai lang masai. Nkau mi gaw nnan pru ai hpe mung grai wa sharawng na nre.
Shinggyim wuhpawng mung dai hte nshai ai. Sara n galai yang hkrang galai, hkrang n galai hkraw yang sara galai na lam sha nga ai. Buga hkan, Ginwang hkan, shara shagu hkan ahkyak ai magam bungli hpe gun hpai nga ai ni, galai shai ai ladat gaw tsa ban 21 a man e gumrawng shara rai nga ai. Galai shai lam hpe n sharawng ai wa, nra ai wa, nhki hawn ai ni gaw, wuhpung hpe, amyu hpe, masha hkum ding dek hpe prat a hpang de gang htingnut kau ai ni sha rai nga ai. Dai zawn gang htingnut ai lai hpe kadai wa sharawng na a ta?










No comments:

Post a Comment