Post-modern Ngu Ai Prat Nnan De

DAW I

Post-modern ngu ai hpa wa rai ta? masha shagu 'ndai prat' hpe shagawp tsun yang, 'Post-modern' ngu ai ga hte tsun lang nga sai. Raitim, ndai lam hpe tsun na nga yang, Post-moderns; Post-modernization; Post-modernism; Post-modernity ngu ai hpe ginhka nna mu na gaw ahkyak rai na re. Post-modern sha tsun yang gaw adjective hku sha mai tsun nga ai. E.g Post-modern prat, Post-modern masha ni. Ratim, Post-modernization nga yang gaw, gara hku hkan sa sak hkrung shangun ai hpe madung tawn ra wa sai. Dai hta kaga, Post-modernism nga yang mung, gara hku hkan sa sak hkrung ai ladat de tsun mayu nna, Post-modernity nga yang mung, condition byin nga ai lam hpe shagrau tsun ai hku sha rai nga ai. Ndai article hta gaw, Modern hte pre-modern a lam law tsun mayu nga nngai.

Masha nkau mi gaw ndai Post-modern prat kaw du nga tim, Post-modernity hta ndu shang wa lu ma ai. Post-modern a shawng na Modernism lai hku, nkau mi Pre-modernism lai ni hte sak hkrung nga ai ni law law naw rai nga ai. Ndai lam hpe hkaja ga nga yang, [15th -18th century] hta myit lai wa sai Philosophical thinkings hpe bai nhtang hka ja ra nga ai. Hpa majaw prat hpe ndai hku galai jashai kau wa sahka?

German hte French myit sawn hpaji ninghkring hte kaga ni, Kant, Hume, Hegel, Beacon, Galileo hte hpawn Rausseau kaw nna Faucault du hkra ni a galai shai wa ai myit sawn hpungtang jasat hpaji Nargis a majaw ndai mungkan gaw galai shai ai lam lawan ladan byin wa sai rai nga ai. Mi moi prat dingsang gaw shinggyim masha ni ndai lamu ga hta shingbyi machyu, du hkra ladaw hta shamyet shanat ai hte hkrit gaya, makoi, tinang lu ai atsam hte ahpre sha tam sha nna myit shadik nga ai prat sen wan hku lai mat sai rai nga ai.

Raitim, laiwa sai 400 ning ram kaw nna gaw, gang shaw dat hkrum ai mungkan masha ni tai wa sai. Chye chyang kunghpan wa ai lam mau nma hkra dan dawng wa sai. Dai majaw, mi moi nna hkan hkrat wa ai makam masham kri ni, hpun nu hpun gam ni hte sak hkrung galaw lu galaw sha lam, kanawn mazum hte makyit mahkai hku hkau lam ni nmyit mada ai de galai shai du shang wa sai rai nga ai. Dai lam ni gaw:-

1) Mungkan shingra a makoi magap nga ai Nature screts ni hpe shinggyim masha ni mu tam jai lang ai lam

2) Machye machyang ginrawn shachyaw ai philosophical hta lawan ladan hkawn hkrang wa ai lam a majaw shinggyim ahkaw ahkang hte nga sat nga sa gram kau dat ai majaw

3) Hpungtang hpaji hte jak hpaji hta n gun dat mat wa ai lam hte

4) Ndai mungkan hta nga nga sai nbung, hka, nhprang hte makoi magap nga ai (ndan dawng lu ai arai) ni hpe grau grau hka ja sawk sagawn nna jai lang wa ai lam ni a majaw rai nga ai. E.g Hkristan ni jai lang nga ai Chyum Laika hpe mung 'Screts Scripts' ngu ai rai nga ai. Yawng hkra hpe chyum laika kaw tsun da sai ,raitim nchye na ai majaw akyu npru ai ni a matu hpa nan akyu nnga nga ai. Dai hte maren, ndai mungkan a shingra tara ngu ai hpe mung nchye mu nchye hkrawk ai wa a matu nbung marawp, jan kra lawm ai hta lai hpa nan akyu npru nga ai.

Shawng daw na shinggyim masha a myit mang lam gaw, Karai wa (or) hpan da ai wa, lajang da ai lamu madu, ga madu wa kaw nna sharam ya ai daram mi la, jaw ya ai daram mi sha ngu ai myit masin a hkam la kam sham da ai hta shamyet nna sak hkrung wa sai. Dai majaw, Karai wa (or) lamu madu ga madu wa n lajang ya yang hpa mung nbyin wa lu ai. Dai majaw, jaw jau ra ai, tawngban ra ai hte shi jaw ya ai hpe shakawn ra ai ngu ai a majaw, tengman lam ngu ai gaw lamu madu ga madu kaw na byin wa sai [truth objective] rai nga ai. Anhte shinggyim masha ni n shabyin lu ai. Hpang jahtum, anhte hpe lajang da ai wa shabyin ya na re ngu ai lam rai nga ai. Dai gaw, dai ni du hkra Modern prat na masha ni a kraw e rawng nan nga ai makam tai wa sai.

Raitim, shinggyim masha a sawk bram chye na wa ai lam gaw dai hku nrai, tinang a chye chyang ai lam chyu sha sak hkrung lam hpe shading sharai ya nga ai [truth subjective] ngu ai de sa wa nga ai. Dai gaw, Reason and Reality ngu ai ga a majaw rai nga ai. Lama mi byin wa ai gaw lama mi a majaw re; hka kaba wa ai gaw, marang htu nna kun, madim daw nna kun, hkyen byawng nna kun. Dai hte maren, marang htu ai gaw summwi hte katsi kahtet a majaw kun, dai byin wa ai majaw hpa baw hta sum hkrum wa nna hpa baw hta gaw awng sharawng hpa byin a ni? myit sawn ai lam gaw hpaji tai wa sai. Lama mi byin mayu yang, kaja wa galaw ra sai, hpaji chye mayu yang hka ja ra sai, gumhpraw lu mayu yang bungli galaw ra sai. Hkam kaja mayu yang hkum hkrang hta ra nga ai malu masha hpe chye sha ra sai. Dai majaw, sak hkrung lam ngu ai gaw tinang lajang ai hku hkan sa taw nga sai.

Reason and Reality hta shamyet nna makau grup yin a byin nga ai lam ni hpe mung law law mu wa sai. Machyi makaw ai lam, myit ru yawn hkyen ai lam, pawt sindawng ai hte gasat gala ai lam ni yawng gaw shi a reason hte shi rai nga ai. Dai hku mu wa ai hpe Science ngu ai hpungtang hpaji hku mung, Technology ngu ai jak hpaji amyu myu hku mung, Psychology ngu ai myit yu ai hpaji amyu myu hte Logic and Theology ngu ai byin ra ai hte byin na kumla system ni hte bai dingdaw wa sai. Ndai lam ni hta shamyet nna architecture, art, literature, cinema, music, fashion, communication, experiences of space and time, aspects of identity, and sexuality, philosophical, political and sociological, hku nna shinggyim masha a sak hkrung lam hta achya kap nang mat wa nna prat a galu kaba ai maka kumla hpe gyin shapraw dat sai rai nga ai.

Dai hku nna, labu hpun palawng tsawm hkrak ai hpe lu hpun jang, jak shakap da ai arai hte hkawm sa lu jang, masha n gun nau ndat ai sha pyaw pyaw nga lu jang, jak rai hte matut mahkai lam awngdang nga jang, hkum hkrang hkam kaja hkra chye lu chye sha jang masha dai wa gaw prat dep ai Modern ngu ai ga hte shagawp tsun wa sai. Dai majaw, prat dep ai ngu ai byin wa na matu, arang gaw myit sawn sumru ai hte hkrang shachyaw dat ai ni a lata hta rai taw mat sai.

Galu kaba wa nga ai Asia, Myen mung zawn re ai hkan na masha ni, [grau nna ramma ni ngu ga], galu kaba wa hkra nkam gaw gap taw sai, grai yak dum sai. Galu kaba sai shara hkan she du nga mayu sai. Kraw e shi chyu pru wa ai myit ni nan, prat a kumla hpe chye na nga sai. Raitim, hkrang ngu ai lamu ga masa, mungdan ginra gaw mi moi na raw naw re ai majaw, dai shara kaw sak hkrung na matu nsin hku de layung ladawn ai zawn hkam sha nga ai. N gwi ai, nkam ai, npyaw dum ai, myit hta htep nnga ai. Pyaw ai shara kaw gaw, matsan tim pyaw dum ai, ru yak tim hkyam sa dum ai myit ni shi chyu shi rawng wa nga ai. Maigan ga du nga sai ni Buga de bai wa na kachyi mung n gwi sai. Wunpawng ramma ni hpa rai maigan de chyu sharawng nga ma ta? ndai Post-modernism hte modernism a lam hpe hka ja yang mahtai gaw asan sha re. Mung masa lam nau n ayak hkak ai hkan na ram ma ni mung dai hku sha re, anhte mungdan kaw gaw mung masa re nga nga ma ai. Kaja wa gaw HPAGA YUMGA hte NGA MU NGA MAI lam sha rai ngai ai. Dai majaw, mungdan hpe madu da tim, galaw lu galaw sha lam hta hpang hkrat taw jang, maigan de pru na sha re. Tam lu tam sha lam hte dinghku a nga ngwi nga pyaw lam hpe madung tawn ra na sha rai nga ai.

Mi shawng e tsun ai, lamu ga hpe Karai wa e hpajang da ya tim, madu ai gaw Karai wa nrai mat sai. Hpaji hte hpajang da ai ni a npu e nga ra na rai nga ai. Internet jahpu jaw ra sai, wan jahpu bang ra sai, asuya hpe Tax jaw bang ra sai hte dut ya ai shara kaw mari sha ra sai. Yawng a ntsa e Karai wa nga ai ngu chye da tim, Karai wa hte tinang matut mahkai nna nga lu na lam mi nhku nga ai. Dai majaw, hpaji hte galaw ai ni hte hpaji rau bai htang ra wa sai. Ngai hpaji nchye ai majaw katut sha ni ai ngu ai gaw masha shagu hta rawng nga ai. Hpaji chye mayu ai hkrai re. Tinang katut sha ai gaw, hpaji nchye nna re ngu ai hpe gaw ndum shamyi kraw e shara la taw nga sai. Karai wa e n yu nna gaw nre, nchye nna she re, dai majaw Karai wa lajang ya na hte ngai nan lajang la ai gaw grau manu nga ai. Dai majaw, Modern prat hta, yu maya hkai lu hkai sha ai prat kaw na jak hte hkai sha ai de gayin du wa sai. Hpang daw de gaw, jak hte hkai ai nrai, jak hte galaw ai lu sha she sha ra mat sai.

Mungkan ga hpe Karai wa hpan da tim madu ai gaw hpaji chye nna sut su ai shinggyim masha ni rai nga ma ai. South Africa na Desmontutu (Desmond Tutu) Anglican Bishop, Noblepricewinner wa tsun ai, 'shan hpraw ni sa nna hkristan shatai mani ai, anhte hpe myi di nna akyu hpyi na sharin ya nhtawm, anhte mi di let kyu hpyi ngut nna myi hpaw dat yu yang, anhte a lamu ga yawng hkra shanhpraw ni hkrai madu la taw nga masai' nga ai. Ndai lam ni hpe Modern prat kaw she byin lai wa sai. Anhte amyu ni kaw pyi garai ndu shi ai ngu na kun nchye ai.

Postmodern prat gaw, ndai Modern prat hta grau tsang ra nna lawan la nga ai. Anhte ni hpa byin nna hpa tai na gaw shingran pyi n gwi mu ai law......raitim, anhte shadu ai makam gaw, anhte hpe dai zawn re ai kaw na Karai wa naw hkye hkrang mawai shaw la dam nhten!!!!!!! nga ma ai.