Saturday 26 December 2009

Karai Hpe Tam Mu Na Yak A Ni?

DAW I

Nbung hkat ai shinggyim masha ni a mu mada, chye na hkam la, hkawn hkrang ai kraw dung makam shai hkat ai zawn; kam sham ai hte Karai hpe chye na hkawn hkrang la ai lam mung nbung nga ai. Chyum Jawng lung ai shaloi, Systematic Theology ngu ai sharin la ra ga ai. Dai gaw Karai Kasang ngu ai hpe mungkan ting chye na hkawn hkrang da ai (world view) hku nna mu la chye la na lam rai nga ai.  Dai Karai a lam hpe chyum laika kaw ka da sai hte bai shacyaw nhtawm sharin la ra nga ai.  Kalang lang gaw chyum laika hta rawng ai yawng hpe hkan sa na n gun dat ai nga yang Karai Kasang hte tsan gang wa lu ai. Bai chyum laika hpe nau nsawn ai sha sak hkrung lam hta Karai hpe htai la yang mung mai tsan gang mat nga ai. Chyum laika hta chyu npawt tawn yang mung, anhte sinpraw ga na ni gaw Karai Kasang hpe chye na yak  na lam ni nga nga ai. Karai ngu ai wa hte seng ai amu magam lam, myit mang lam, tinang a sak hkrung lam hte matut la lu hkra gaw chyum laika kaw npawt nna she bai hkan nang ra rai nga ai....
Ngai naw kaji yang, nta masha ni hte jinghku ni yawng gaw Nat jaw ai hpe jahkring hkring galaw  ma ai. Karawng Karai ngu ai a lam hpe Nat jaw ai ten hta n kajai ma ai. Raitim, sak hkrung lam hta yak hkak wa yang, dawdan nchye mat yang, myit htum myit chyum hkrum yang kade e mung nlu karum la na zawn re ai ginjang nga yang, E.g: kasha shingtai hka hkrat si yang, n tara ai hku je yang hkrum yang, 'Karawng Karai e mahtai jaw myi law '  nga shaga ai hpe na ga ai. Kalang lang dai Karawng Karai gaw Mu nat hku sa nna je yang ya ai mung mu ga ai. Dai gaw lamu de nga ai nga tsun jahta dan dan rai ma ai. Raitim, dai Karai hpe kaning di matut la ai baw re hpe gaw hkrak nchye na ai. Nkau mi tsun ai, nang n masu, nmawp sha rai yang gaw, nang shaga yang shi madat ya ai nga ma ai. Shau kang wa mawk hkyu pyi gaw naw shi a tara hpe shi hkan ai majaw Uru hka pyi shi a ga madat ai lam Hpakant ga na ni mau mwi hku naw hkai hkai rai ma ai. Nat jaw ai gaw Karai hte matut ai nrai nga ai. Tinang a sak hkrung lam hta dingbai dingna shabyin nga ai minla ni, sa wa shadam ni hpe toi shawawn kau nna, ngwi pyaw ai sak hkrung lam hpe madu lu na yaw shada nga ai. Lam maga mi gaw, tinang a kaji kawa ni hte matut mahkai nna hkungga jaw ai lam mung rai nga ai. Dai zawn jaw ai Nat ni gaw langai hte langai, htinggaw hte htunggaw nbung ai.

Nkau ni a Nat gaw lamu de matut ai Mu Nat, Gumrawng Gumtsa Nat, nkau mi a Nat gaw si mat sai Kaji Kawa ni, (tsu nat) nkau mi a Nat gaw hkala nba hkrum nna si mat wa sai (sa wa nat hte ndang nat) ni rai nga ai. Da majaw Nat jaw ai ten hta mung Nat atsam madang ni nbung ai hpe kam ga ai. Mu Nat jaw ai ni hkinrawng sharawt nna madang tsaw ai Nat hku jaw jau ga ai. Dusat mung Nga, Dumsu j(hkai neng) u hpraw jaw ra ai. Jinghku jing yu law jang jaw jau ai Nat mung law wa ai. Grau ai hpe jaw jau ai nga yang, dinghku lum nna jinghku law ai ni gaw madang nem ai Nat kaw na tsaw ai Nat hpe jaw jau ma ai.

Gara Nat mi jaw yang jaw, Nat jaw shagu dusat yam nga gaw madung rai nga ai. Dai hte maren, ngai asak shi jan ten hta Hkristan hpung de woi gale ma ai. Dai shaloi, Nat jaw jau ai arung arai ni yawng hpe wan hta nat kau nna nta kata kaw akyu hpyi ai lam bai galaw sai. Nat jaw ai arung arai nlawm jang Nat ni gaw nsa lu sai ngu ngai kam ai.  Nat jaw ai  ten e lang lang re ai arung arai nga jang machyi wa ai nga ma ai. Lama ma byin jang akyu hpyi, machyi jang, yak hkak jang, lama ma galaw na rai jang akyu hpyi ai lam bai galaw sai. Karai Kasang hpe matut jaw jau ai ngu ngai kam ai. Raitim, dai Karai gaw dusat njaw ra ai majaw Nat hta grau kaja ai, loi ai, dai hta n ga, Shi bau maka nna lam madun ai mung nga ma ai. Machyi ai shaloi akyu hpyi yang machyi shamai ya ai hku kam ai. Ja htu yang ja lu, hpun sau krau yang hpun sau lu, gumhpraw tam yang gumhpraw shaman ya re ai wa re majaw, akyu hpyi ai ngu ai mung, Karai Kasang shaman ya na hpe madung tawn nna hpyi hpyi rai ga ai. Ndai daw de gaw Karai Kasang hpe chyeju shakawn ai ngu ai ga bai lang lang rai ga ai. Raitim, shi kaw hpyi ai sha re.

Kaja wa dai hku re ni? Makam masham ngu ai hte Karai Kasang galoi mung matut nga ai kun? Kam sai gaw makam masham rai nna dai makam gaw tinang kam ai Karai hta madung a ni? shing nrai, tinang a makam hta madung a ni?  Ga shadawn: Tinang a kasha ni hpe bu hkawm na rai yang tsun kau da chye ga ai. 'Wa gat naw sa na yaw, Nu masha ni hpang de naw sa na, bai wa yang Ma a matu lagaw leng mari wa ya na' ngu kau da nna hkawm chye ma ai. Ma gaw Kawa ndu wa dingsa kumhpa hpe myit mada let galoi mung ala nga ai. Dai lagaw leng hpe shingran nna yup mang kaw pyi lagaw leng jawn hkawm nga sai. Bai du wa ai shaloi htet kau da ai nlawm wa jang, amyu myu ngu masu kau kau rai ma ai. Dai ma a makam gaw byin wa ai nrai tim, ala nga ai makam rai nga ai. Kanu shing nrai Kawa ndu wa dingsa pyaw nga ai. Dinghku nkau mi hta ya du hkra dai hku galaw chye ma ai.

Asia mungdan ni hta nga ai ni law law wa, Karai gaw tsaw dik ai langai sha re ai hte yawng hta grau nga ai hpe kraw e nan shangai ai kaw na dai DNA makam kri hpring nga ai. Raitim, Sinna masha ni a Karai gaw loi mi shai nga ai. Gara hku shai a ta?

Sinna Hkristan ni kam ai Karai gaw, Karai wa shi nan shinggyim masha sa tai nna, Yesu ngu ai mying shingteng hpe lu nu ai, ngu ai rai nga ai. Yesu hpe kam jang Karai hpe kam ai lam re nga ma ai. Dai majaw Yesu hkaw tsun ai hku hkrak hkan sa na shakut ai sak hkrung lam hpe Hkristan sak hkrung lam ngu nna hkan nang nga ma ai. Yesu hpe sha, kalang lang gaw Karai Wa, Hpan da ai wa, Chyoipra ai Wenyi a kasha, Karai kasha Yesu ngu nna lang nga ma ai. Dai majaw, Hkristan tai ai hkrai raitim, Sinpraw dan de na ni chye na ai Karai hte Sinna ga na ni chye na ai Karai gaw bung lu na a ni?. Ngai ndai hku tsun yang, hpa shai a ta? nga na re. Hkringdat ai Karai lam gaw nshai tim, hkan sa ai daw hta shai nna hkrang shapraw ai sak hkrung lam hta wa shai nga ai. Grau nna gaw nawku hpung gaw socialized version ngu ai nga pra lam madang hta hkan nna galu kaba wa sai. Galu kaba sai Sinna nawku hpung a kanawn mazum ai hte kaji kadun nga ai buga a kanawn mazum ai manu shadan lam hkrang hte lachyum nbung na lam mung nga nga ai. Dai kaw htunghkring hku hkau lam bai jat dat jang gara gaw chyum laika masa hkan nna gara gaw jinghku htunghkring masa rai nga ai pyi garan na yak ai masa ni nkau mi nga ai.

Sinna ga kaw Karai a lam hpe sharin la ai ni gaw chyum laika kaw na Karai hpe sharin la na rai nga ai. Dai Karai a lam hpe Sinpraw ga e sharin achyin ya ai shaloi, jaw hkrak la sai ngu tim, nawku jawng hkan, sharin ai shara hkan sha jaw hkrak nna, ta tut sak hkrung lam de nhkra ya lu na lam nga ai. Kyang lai len hte seng ai Moral constructive gaw kaja ai daw hpe hkan nang mayu tim, Sinna Karai masa hta shang rawng nna sak hkrung na gaw ram ram yak nga ai. Karai masa dai gaw shani shagu na sak hkrung lai ladat hte matut nga ai. Masu chye ai wa Hkristan tai nna naw masu nga yang kam sham ai  wa ntai shi nga ai. Hpa majaw? Sinna ga na Karai gaw, ta tut sak hkrung ai hta Karai nsam dagraw nna dinghpring ai hte n kaja ai lam magup hpe dang kau nna, Karai Kasang ra sharawng ai sak hkrung lam hte shinggyim wuhpawng gaw de let Karai Kasang a mungdan ndai mungkan e dik wa u ga law, nga ai rai nga ai. Hkristan tai ai gaw, lu su na matu nrai, hpaji chye na matu mung nre, machyi makaw kaw nna lawt na matu mung nrai, raitim tsawra ai lam a hkawhkawm tai na lam rai nga ai. Kaga wa hpe tinang a hkum hte maren tsawra lu jang she Karai a yaw shada ai lam dik wa na lam rai nga ai. Dai majaw, sinpraw ga na ni dai hku galaw nga ma ni? ngu ai byin wa sai.

Dai majaw, Sinna ga de Karai hpaji sa sharin la ai gaw hpa garai n jahta yang, chyum laika hku hkrak hkan sa na shawng tsun na rai nga ai. Sinna Karai gaw chyum laika hku sa nga ai. Sinpraw  ga na Karai gaw tengman ai wa, hpa hte mung shadawn nlu ai tsaw htum ai Madu rai nga ai. Dai tsaw htum ai wa gaw, shani shagu na asak hkrung lam hta, hka gawm mi lu yang mung, shat ma mi sha yang mung, zuphpawng kaji sha hpawng na rai yang mung, mam hkai na rai yang mung shi hpe shaga nga nra ai. Shi gaw jahtum chyalai  ra wa yang karum ya na jin jin re ai wa rai nga ai. Shani shagu na mabyin gaw nang hpe bawnu atsam marai hte hpjaai byen ya jaw da sai. Dai hpaji byeng ya hte shani shagu na sak hkrung lam hpe yu maya yubak nkap ai hte makau grup yin mabyin hta hkan nna hparan hpajang la ra nga ai. Raitim, dai hku yu maya sak hkrung lam hpe hparan hpajang nna nga nga yang, n tara ai ni, gumshem ai ni, rai dum gawng ba nna masha hpe dang sha mawp sha, masha asak gyam re ai ni hpe gaw Shi bai tai ya na hte nang hpe makawp maga na rai nga ai. Dai majaw, Sinna Karai masa hpe anhte Sinpraw ga de hkrak htawt bang la lu sani? ngu ai gaw, anhte ni Sinna ga na ni tsun ai Hkrtistan hpung masha majing tai lu sani ngu ai hte shabung la mayu nga nngai. Sinpraw dan na Hkristan wuhpung wuhpawng hta Sinna Karai hpe kaja wa mu tam sani? ngu ai rai nga li ai.. Bai matut na











No comments:

Post a Comment