Tsa ban law law wa 98% Hkrsitan tai nga sai England mungdan gaw lai wa sai 1970 jan, Mungkan majan II wai ai hpang kaw nna gaw ginhtawng ta na hka shi kasha hkam sha ai zawn nawku sa masha lani hte lani hprut hprut yawm yawm rai nna nawku hpung ni hta n gun yawm hpang wa sai gaw ya dai ni tsaban 21 de raitim nhkring ai yawm ding yang rai taw nga ai.
Raitim mungkan a man hta gaw, Hkristan mungdan she rai ga ai nga nna kajai gumhkawng shakut nga ma ai. Kaja wa mung shara shagu ngu na wa nawku jawng ni hkrik hkrik hkam hkam tu dung jawng nga ai majaw tsun na zawn gaw rai nga ai. England mungdan kaw 2008 ning hta sagawn lu ai jahpan hku nga yang, nawku jawng 7 hta na manga gaw kade wa nna ai chyinghka la kau ra na madang de du nga sai nga ma ai. Hkristan ni nawku sa ai madang mung 30% nga ai kaw na 12% gaw laning mi hta kalang mi sha nawku jawng de du lu ai nga ma ai. Dai majaw shang wa ai alu gumhpraw hte sasana galaw na hkum tsun sa, jai lang ra ai sara shabrai, dingla shabrai, nawku jawng gram shabrai, nawku jawng kata na galaw ra ai akyik a kawk kawn hkawt a matu jai nlaw wa ai majaw, nawku jawng ni hta chyinghka la kau ra ai madang de du wa na rai sai.
Asuya hku nna gaw Hkristan mungdan re ngu ai hte maren, nawku jawng ni hpe dut sha na, krawm mat na nra ai hta n ga, htunghkring zawn manu dan la ai wut dek nta ni, hkrang ni hpe jahten shamat kau na ndawng nga ma ai majaw, gram lajang na jarik jaga pyi naw htuk ya na hku bawngban dangrang hkat nga ma ai. Asuya kata mu gun salang ni mung, nawku nsa ai sha nrai, Karai lam myit nlawm ai ni law wa ai a majaw mung 'We don't do God' nga nna ningdang ga tsun nga ma ai.
Ndai zawn kata lam sai lam n gun yawm wa nga ai kaw mungdan shara shagu de na du wa ai bu htawt masha (postmigrate) ni mung nsam hkum hpan hkum du zup bang wa ai hte asuya gaw sari makawp madang n shayawm ta gindun la ra ai lit mung lu nga ma ai. Raitim, hprap hprap du shang wa nga ai bu htawt masha ni gaw hpaji nkung ai, a ga nhkum ai hte kanawn mazum nhkrum mai nga ai majaw mungdan madu ni ram ram myit shuk wa nga masai. Maga mi hku nna yu dat ai shaloi gaw, hprap hprak du wa ai maigan bu htawt masha law malawng wa Hkristan makam masham mung law nga ai majaw, England mungdan hta Hkristan madang n yawm ai ngu na zawn mung gaw rai nga malu ai.
Madu mungdan ni ndang nla bau nga ai nawku jawng gaw maigan masha ni du wa nna bau lawm dat ai majaw asak bai hkrung wa ai nawku jawng nga ai zawn, shan hpraw hkrai nawku ai jawng ni gaw ran rau sha asak hkrung nga sai rai nga ai. Raitim, yak hkak ai lam gaw kaga nrai, maigan masha ni law wa ai hte maren bungli galaw masha ra ai hta jan wa ai majaw bungli nlu ai manghkang bai ginchya nang wa sai, hpaga yumga lam ndi nda byin wa ai, ru di mungdan masha law law wa kaga mungdan ni de sen kaba wan hku nna tam bram sha hkawm mat sai rai nga ai. Dai majaw maigan jawngma jawng lung shara jep joi ai lam, bungli shajan galaw ai jawngma jep jen ai lam shani shana kamawng nga ai majaw, maigan jawngma law law wa yup mang kaja mu hkra nmai yup ai shana ni law wa sai majaw madu buga de bai nhtang wa mat ai ni grai law wa nga sai. Jinghpaw ni kaw mung nlaw nla sha raitim, buga de she grau manu na re nga nna wa mat ai masha lani hte lani law jat wa ai hte, bai du sa wa na masha ni Visa nlu mai wa ai mabyin ni a majaw hpaw da ai nawku hpung kanawn mazum lam mung kaba wa na lam mi nmu lu nga ai.
Hkristan makam masham woi awn nga ai ni gaw, ndai zawn re ai prat hpat wat, kai htum de nkap kai lang de nkap re ai Minority (Eastern Europe, Asia, Africa, Latin America hte kaga amyu kaji ni) hte shanhpraw ni kayau nga ai community hta kaning re ai sasana ladat wa lang yu na kun nga nna mung baw nu hkraw nga ma ai. Chye myit sai ni mung lam amyu myu myit shapraw ya nga ma ai. Ndai ten hta sasana hpe madung dat ai nawku hpung (Missional Church) hpe mung lachyum amyu myu shapraw nna jai lang magang wa nga masai. KBC hku nna gaw kade nna ai Sister Church nga nna woi hpaw masai. Ndai lahkawng kanoi bung ai zawn raitim, kaja wa gaw ladat hte concept gaw nbung la nga ai. Sister Church masing gaw, n gun ja ai buga hpung ni 2,3 pawng nna kaga shara langai mi kaw buga hpung langai mi byin pru wa hkra sasana galaw ai lam rai nga ai. Ndai Missional Church ngu ai gaw nsam, aga, htunghkring nbung ai wuhpung wuhpawng kaw Karai Kasang a hpung ngu ai hpe ladat amyu myu hte de da lu na lam rai nga malu ai. Chyum masa hku yu ga nga yang gaw 1. Yeruslem (amyu bung aga bung htunghkring bung ai kata), 2. Yuda mungdaw (aga gayau, htunghkring gayau tinang mungdan kata), 3. Samari ginwang (amyu nbung, aga nbung mungdan langai), 4. Mungkan chyam hkra (aga nbung amyu nbung htunghkring nbung ginra mungdan nbung). Ndai Missional Church gaw Samari Sasana hte loi bung nga ai.
Ndai missional Church gaw sasana galaw ai san san nrai, shinggyim hpawng kata kaw jum zawn, ninghtoi zawn shum lum nna community hpe Karai Kasang a ra sharawng ai amu hta shanglawm wa hkra ladat shaw woi awn lu na ginjang rai nga ai. Maga mi hku gaw Coptic Ordodox zawn ganoi byin ai. Amyu ginhka nmai, htunghkring hte aga hpe mung shareng ya ra ai. Ndai bungli awngdang na matu gaw woi awn na ni a kyang lailen hte galaw lu ai woi awn atsam kaba nga ra ai majaw, Karai Kasang a lam hte woi awn ladat lahkawng hpe hkut hkut nai nai chye chyang kunghpan ai ni sha nawku hpung nnan ndai hpe gaw da lu na lam pru wa ai.
Maga mi hku nna gaw, hpaji chye ai hte sha nrai, kyang lailen kup ai sha mung nmai, byin nga ai tsaban 21 a shingnip shingna hpe mung chye na hkawn hkrang ra ai. Jak shata shagan prat, shiga hte nsen a ka-up sha ai mang hkang, sut hte nga pra madang nbung ai shingwang, hpaji hte ningmu hkum ai dap dabang kaw Karai Kasang a hpung de na gaw ladat ngang zai mung kung kyang yang she byin wa lu na lam rai nga ai.
Dai majaw, Karai Kasang a mungga sak se hkam na gaw chyum laika lu ai hte nngut, akyu hpyi chye ai hte mung nngut, sum nung ai hte mung nngut, Karai Kasang gaw ndai aten ndai shara kaw hpa baw hpe galaw shangun mayu nga ai hpe chye lu na lu ai Na San ai hte, dai amu hpe gara hku awngdang hkra galaw ra ai hpe mu lu ai atsam hkum ai Myi San ni ra nga ai hpe nyet kau nlu hkra jaw teng wa nga ai law.
Ya aten hta England mungdan e ramma daw ni law law wa, nawku htung langai mi hpe mung nhkan nang ai sak hkrung jawng ai law wa nga ma ai. Asak 13-29 lapran na jawngma latsa na 40 gaw, gara nawku htunghkring hpe mung myit nlawm ma ai da. latsa na 15 gaw Hkristan re nga nna yin la ma ai raitim nawku sa ai masha 3% sha re da. Kaga Islam hte Hindus amyu baw hpan law law naw nga ai. Du na ten hta ndai Hkrsitan mungdan ni hpa byin wa na gaw ndai ramma ni a sak hkrung lam hta yu nna trak sawn mai nga ai majaw, Tsaban 21 na Sinna mungdan nkau mi hta nawku jawng sa ai Hkristan gaw hti dang sha rai wa na kun law, ngu shingran mu let htawm hpang na madu mungdan a htunghkring nawku hpung hpe ya kaw nna gara hku sharin shaga woi awn sa wa na hpe ja ja jawm myit sa wa ra na sai nrai ni.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment